تنظیم احساسات و هیجانات در رابطه

فیلم و فایل صوتی آموزشی روانشناسی رایگان و مشاوره

برای پخش فایل مرورگر خود را آپدیت کنید یا از اینجا فایل را دانلود نمایید.
در مبحث ارتباط زوجین یکی از مهم ترین مسائل اموزش تنظیم احساسات و هیجانات در رابطه است. در این راستا در مقاله حاضر، به بررسی مقاله ای که دکتر جان گاتمن و رابرت لونسون با عنوان “چگونه روابط زندگی زناشویی در طول زمان پایدار می ماند”، می پردازیم:

آنها در این مقاله می گویند: مهم حل مشکلات توسط زوجین نیست بلکه این چگونگی کنار آمدن با حساساتشان در رابطه با مشکلات همبستگی و حل نشدنی است که اهمیت دارد و موجب پایداری رابطه و رضایت مندی آنها می شود.

این مسئله بسیار اهمیت دارد که به زوجین کمک شود تا در برابر مشکلات چالش ها و اختلالاتی که زندگی زناشویی آنها را تهدید می کند بتوانند آرامش خود را حفظ کنند و با این حفظ آرامش می توانند به یکدیگر نیز اطمینان بخشند که از پس مشکلات بر می آیند و این قابلیت را داشته باشند که بتوانند بعد از حل مشکلات رابطۀ احساسی را که از قبل داشته اند دوباره بازیابی کنند آن را به دست بیاورند

• روش درمانی برای ارتقای رابطه مبتنی بر تمرکز بر احساسات و عواطف

روش تقویت رابطه (RE) بر روی احساسات به عنوان عنصری تغییر پذیر در درمان روابط تمرکز دارد. اینکه زوجین چگونه  احساسات خود رامدیریت می کند به عنوان پروسه ای مشترک برای حفظ یک رابطۀ صمیمی و رضایت بخش نقشی کلیدی ایفا می کند. درگیری های احساس ناشی از تفات های میان زوجین عاملی برای تغییر در رابطه و انعطاف پذیری آن است و باعث می شود که زوجین رابطۀ نزدیک خود را با یکدیگر و صمیمت خود را حفظ کنند. آموختن مهارت هایی برای ارتقای این پروسه هدف اصلی روش تقویت رابطه (RE) با تمرکز بر روی احساسات است. مهارت های رابطه به خصوص روابط نزدیک، به هم وابسته و مرتبط به هم، مانند روابط زوج ها اساسا مهارت های مدیریت احساسات هستند. در پس هر تعاملی میان زوجین نشانه ها و واکنش های عاطفی بسیار مهم، غیر مستقیم (ناخودآگاه) و دو جانبه وجود دارد که به صورت غیر منتظره عاطفی و خود کار بروز پیدا می کند. این مسائل عادت های درون فردی را که پیش از آن به آن اشاره شد را تشکیل می دهند، برای اینکه این عادات و احساس ناخودآگاه را که در به وجود آمدن استرس، فشار عصبی و درگیری میان زوجین نقش دارد را بهتر بشناسید، بهتر است ابتدا بدانیم زوجین چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

اساسا فردی که در یک رابطۀ احساسی است در نتیجۀ عواطف و احساسات سعی دارد اطلاعاتی را منتقل کند و انتظار دارد که طرف مقابل نیز اهمیت و معنای آنها را نیز بفهمد. هنگامی که هر کدام از زوجین مطلبی را بیان می کند مهم ترین مسئله احساساتی است که در بین این گفته ها وجود دارد. برای مثال اگر یکی از زوجین به دیگری می گوید فراموش کردی برای خانه شیر بخری هر دو طرف احساس دلشکستگی را پشت این جمله تشخیص می دهند. ظهور احساس دلشکستگی که امری مربوط به ذهن و روان افراد است همایانگر این مسئله است که تعاملات بعدی زوج چگونه خواهد بود. اگر طرف مقابل احساس کند مورد انتقاد قرار گرفته است موضعی تدافعی خواهد گرفت و بین آنها درگیری و کشمکش اتفاق خواهد افتاد اما اگر طرف مقابل سعی در درک و پذیرش احساس دلشکستگی زوج خود کند احساس خشم و موضع گیری تدافعی او کاهش پیدا خواهد کرد و آنها در موقعیت بهتری برای تعامل و بازسازی دوبارۀ ثبات در رابطه خود قرار خواهند داشت این همان تنش زدایی است که در مبحث زوج دزمانس بسیا رمطرح است.

مهارت های ابتدایی در تعاملات زوجین ابراز احساسات به گونه ای است که طرف مقابل را از احساسات واقعی پشت هر بیانی آگاه سازد و مورد تایید طرف مقابل قرار گیرد بنابراین مهارت های سخن گفتن و شنیدن دو مهارت ابتدایی در تقویت رابطه (RE) را تشکیل می دهند. اساسا در این مهارت گوینده ارتقای مدیریت احساسات فردی (کنترل داشتن بر طرز بیان) و شنونده پذیرفتن و نشان دادن درک خود را از انگیزه های احساسی طرف مقابل می آموزند. در تقویت رابطه (RE) زوجین می آموزند تا خود و دیگران را از طریق شناخت احساساتی که پشت رفتارهای آنها وجود دارد بهتر درک کنند.

زمانی که افراد در رابطۀ خود احساس امنیت کنند راحت تر این احساسات پنهان اما اساسی را که در پشت رفتارهای آنان قرار دارد به خود شان و طرف مقابل خود بروز می دهند، که این مسئله موجب می شود طرفین در ارتباط با یکدیگر احساس راحتی بیشتری داشته باشند. با ابراز این احساسات عمیق به خودشان فرد می تواند بهتر تعاملات خود را در رابطه درک کند و احساسات خود را بهتر مدیریت کند. انها تسلط و کنترل بیشتری بر احساساتشان می دهند و هنگامی که این احساسات عمیق به دقت و بدون مورد قضاوت قرار گرفتن و با پذیرش طرف مقابل شناخته شود زمینه ای برای نشان دادن احساسات و درک متقابل فراهم می شود.

زوج ها زمانی که چنین زمینه ای رادر رابطۀ خود ایجاد می کنند. زوجین احساس نزدیکی، اعتماد و صمیمت بیشتری با یکدیگر دارند و در تعامل با یکدیگر راحت تر هستند اما این به تنهایی موجب نجات یک رابطه نخواهد شد مگر آنکه زوجین سومین و شاید مهم ترین مهارت ارتقای رابطه را نیز به کار گیرند. این مهارت با عنوان تعامل احساس شناخته می شود. این مهارت نه تنها مستلزم این است که زوجین کنترل احساسات خود را در دست گرفته و باهم دلی وحس پذیرش و بدون مورد قضاوت قرار دادن طرف مقابل را درک کنند بلکه می بایست معنای واقعی رابطه را نیز درک کنند (احساس تو، احساسات من را تحت تاثیر قرار می دهد.) این مهارت در شرایطی فراگرفته خواهد شد که نقش شنونده و گوینده به صورت مداوم بین زوج ها جابه جا می شود و تغییر می کند. یک راهنمایی برای گوینده اول اینست که بگوییم زمانی که بدانی این احساس را در همسرت ایجاد کرده ای چه حسی پیدا می کنی؟ خوب یا بد؟ مجموع این سه مهارت مبنای آموزش ارتقای رابطه را تشکیل می دهد.

عمومی سازی و نگهداری

در روش تقویت رابطه هر یک از زوجین تلاش می کند احساسات خود را نسبت به اتفاقات زندگی بیان کند این ویژگی آن ها را قادر می سازد تا یکدیگر را بپذیرند. با تمرین مهارت شناخت احساسات (تجربیات مشترک و محرک های احساسی) یکدیگر از طریق شنیدن درست؛ پذیرش و عدم قضاوت کردن یکدیگر می توانند تعاملات بهتری با یکدیگر داشته باشند. در نهایت با تمرین این مهارت ها، زوجین می آموزند که رابطه ای مستمر و مداوم با یکدیگر ایجاد کنند که پایه و اساس آن بر مبنای پذیرش یکدیگر، تعاملات احساسی و عدم قضاوت رفتارهای یکدیگر قرار گرفته است. ایجاد این رابطه به همین شکل محصول به کارگیری روش تقویت رابطه (RE) است.

راز موفقیت هر روش درمانی این است که زوجین مهارت های مربوطه را بیاموزند و آنها را در زندگی روزمره خود به کار گیرند. به همین علت است که در مهارت بعدی یعنی عمومی سازی و نگه داری برای گرفتن بهترین نتیجه ضروری و مهم است. رشد مهارت های عمومی سازی و نگه داری در اولین مرحله (RE) شروع می شود.

پنج هسته مهارت های RE به زوجین اجازه می دهد که رابطه خود را به شکلی با ثبات حفظ کنند و تعاملات احساسی صحیح با یکدیگر داشه باشند. اگر چه زوجین زمانی این مهارت ها را درونی خواهند کرد که به سطحی از مهارت و تجربه رسیده باشند و احساس رضایت کافی را از به کار بستن مداوم این مهارت ها تجربه کرده باشند. بنابراین تعیین انواع گوناگون تکالیف خانگی به صورت سیستماتیک در برنامه آنها گنجانده شده است تا موجب تشویق عمومی سازی این مهارت ها در زندگی روزمره شود. تکالیف خانگی به عنوان راهی برای شناخت آنها از مسئولیت هایشان در بهبود رابطه برای آنها شرح داده می شود. این مسئله از همان ابتدا اهمیت تمرین مهارت های در خانه را برای آنها روشن می سازد. تکالیف خانه به منظور بهبود و تقویت عمومی سازی و حفظ مهارت های ارتقای رابطه به کار گرفته می شود. تکلیف خانه برای بازنگری اصول و مهارت های آموخته شده در جلسات درمانی اختصاص می یابد دراکثر مواقع پیش از هر چیز باید به زوجین بیاموزیم که زمانی را به صورت برنامه همیشگی در زندگی پر مشغله خود به درمان و در نهایت بهبود رابطه خود اختصاص دهند.

تکالیف خانه (که معمولا اولین تکلیف است که به زوج ها داده می شود.) این است که زوج ها زمانی را هر هفته و در یک ساعت مشخص برای تمرین اختصاص دهند. این تمرینات باید به صورت کاملا داوطلبانه و واقعی باشد. مهم ترین و بغرنج ترین روش عمومی سازی و نگه داری تمرین سه مهارت ابتدایی است که مبتنی بر احساسات برای ارتقای رابطه می باشد. پس از گذشت دوره ای از آموزش مهارت که شامل یک پروسۀ آموزشی است زوج ها تشویق می شوند تا جلسات تمرین را برای یک ساعت خاص به صورت هفتگی برنامه ریزی کنند. تصمیم انتقال تمرین به خانه با همکاری میان درمانگر و زوج ها اتخاذ می شود. زوجین از همان ابتدا ی امر اگاه از وجود این مسئله در برنامه ها می شوند. پیش از آغاز این پروسه به زوج ها نمونه ای از فهرست تمرینات خانه که پروسه ای زمان بندی شده است داده می شود تا با یکدیگر این فهرست را مرور کنند.

در این مقطع تمرکز درمان از جلسات دفتری به کار درخانه همراه با ثبت فیلم از تمرینات تغییر می یابد. بنابراین جلسات درون دفتری تمرکز بیشتر بر روی تمرینات خانگی خواهد داشت و نقش مربی گری را ایفا خواهد کرد. در طول این جلسات بر روی شناسایی و تشخیص مهارت های ارتقا یافته و پیشرفت های حاصل شده تاکید می شود زمانی که زوجین به سطح خاصی از اعتماد به نفس و هم چنین مداومت در تمرینات خانگی رسیدند تعداد جلسات دفتری کاهش می یابد. زوج ها در این جلسات متوجه می شوند که جلسات بعدی به مرور آخرین ویدئوی تمرین خانگی آنها اختصاص داده می شود. روند درمان به پروسه ای مشاوره ای تغییر پیدا خواهد کرد و زوجین مسئولیت درمان و رابطۀ خود را بر عهدۀ خواهند گرفت. زوج ها چنانچه برای مدتی درمانگر را ملاقات نکرده باشند می توانند برای تجدید دوره یا جلساتی برای ارتقای بیشتر رابطۀ خود به درمانگر مراجعه کنند.

منبع: ساینس دیلی